دریا نام دیگر من بود

مجموعه های شعر:
من اما لیلی نیستم، انتشارات دارینوش، ۱۳۹۱
درخت از میان سایه اش می گذرد، انتشارات مروارید، ۱۳۹۴
پرهیب، انتشارات مروارید، ۱۴۰۰

دریا نام دیگر من بود...

یادداشتی بر سومین مجموعه شعر آنژیلا عطاییعلیرضا عطایی، پژوهشگر ادبی «پرهیب» سومین مجموعه شعر آنژیلا عطایی است که در آخرین روزهای سال 1400 از سوی انتشارات مروارید به چاپ رسیده است. این مجموعه شامل ۴۲ شعر منتخب از بین سروده‌های این شاعر است که طی سال های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ نوشته شده‌اند. زبان شاعر در این کتاب نسبت به دو مجموعه شعر قبلی دستخوش تغییر بسیار شده است و ضمن برخورداری از دایره واژگانی وسیع،  کارآمدی خود را در تنوع بصری تصاویر با آرایه‌های مبتکرانه کلمات نشان می‌دهد. شعر در چنین شرایطی شبیه یک تندیس است که به جای حجم و رنگ، واژه‌ها، معنا و ابژه، ادوات و ابزار دست شاعر هستند، به این ترتیب ضدیت موقعیت و معنا، تفاهم معنی و انبساط زمان در حال گسترش از لحظه به ابدیت از ویژگی‌های زبان شاعرانه آنژیلا عطایی در این کتاب هستند. در مقابل انجماد مفاهیم و برودت موقعیت، بازیابی قواره حسی در شعرها را دشوار می‌کند و حتی در بعضی از اشعار فرجامی را می‌آفریند که به زبان مرثیه نزدیک است و  گویی حاوی تصاویری درناک از آفرینش موجوداتی است که ابتر و ناقص آفریده شده‌اند، کمااینکه هریک منظوری را در جهان عینی نمایندگی می‌کنند و البته شاید حضور در فضای تجریدی شعرآنژیلا عطایی و علاقه او برای غلبه کلمات در این بستر، ذهن را به سمت آگاهی جدیدی سوق دهد. در عین حال نوع چینش کلمات پس از هم و دقت شاعر در تناسب حروف و کلماتی که با هم مانوس میشوند واژگان را شبیه گوی های غلتانی نشان میدهد که در فراز یک بلندی رها شده، روی هم غلتیده و در انتها دور هم جمع شده و کنار هم می‌نشینند. همچنین در این مجموعه قرینه‌سازی‌های غریزی که گویا میراث شنیداری ماست و از انعکاس مانوس در عادات ادبی شاعرانه ما نشات م دریا نام دیگر من بود...ادامه مطلب

نقدی بر مجموعه شعر «پرهیب» سروده آنژیلا عطاییدکتر فهیمه گلنار پژوهشگر ادبی «پرهیب» سومین مجموعه شعر آنژیلا عطایی است که در سال1400 از سوی انتشارات مروارید منتشر شده است. «پرهیب» مرثیه‌ای اجتماعی است که از ماجرای درد و شکست و زیست نسل خود و کسانی که نمی‌توانند از اندیشه‌ آن فارغ باشند، سخن می‌گوید. در نتیجه تصویر پریشانی،  ناامیدی و اندوهی عمیق است که از پیوند ذهن شاعر با فرهنگ و تجربه‌ی زیسته‌ او نشأت گرفته است. همگنه یا عامل وحدت‌زای شعرهای این مجموعه که سازنده‌ محتوای آن است، عبارتند از فضای شبح‌گون و سایه‌گونی که بر تمام روایت‌های این مجموعه سایه افکنده که در تکرار واژگانی چون خواب و رختخواب و تخت نمود یافته است. به عنوان نمونه:«تو هیچ وقت از تخت پایین نمی‌آیی/هزار سال خوابیده‌ای/ ما آنچه را به یاد نمی‌آوریم خواب دیده ایم» (ص ۱۰)«چیزی میان خواب و پریشانی تو را به انگشت می‌گیرد» (ص ۴۲)«چیزی میان انگشت‌های تو خواب را به یک طرف می‌خواباند» (ص ۴۲)«بگو پناه می‌برم به خدایی که بیماری را آفریده است/ تخت را آفریده است» (ص ۱۱)«به موسی گفتم/ خیال می‌کنم باید با صفورا بخوابم» (ص ۱۹)«باریک روشن پرده بر گوشه‌های خواب/ دست می‌برم/ اصطکاک اجرام نیمه‌مست.» (ص ۳۱)از نظر نوع گفتمان، گفتمانی که بر این مجموعه حاکم است گفتمانی تنشی است. رابطه تنشی که بر دو محور عاطفی و شناختی قرار می‌گیرد. به این صورت که بنیان‌های حسی و ادراکی با اجتماع در تعامل قرار می‌گیرند و بر اثر همین تعامل فرایند تنشی شکل می‌گیرد. به عنوان نمونه شعر «مرثیه خوانی» با روایت زنی بیوه که معشوق خود را در جنگ از دست داده است محور عاطفی شعر برجسته شده و با پدیده جنگ و شهادت محور شناختی فقدان و حرمان معنا می‌یابد و از تعامل دریا نام دیگر من بود...ادامه مطلب

بگذار بزند مرد گوزن باید زخم داشته باشدو الا چطور بگوید آه و مرد خونین‌ترش نکندسایه‌ها، بدن‌ها، میله‌هارعشه در استخوان و پوستچیزی روی دیوار می‌لرزدخونابه، ناخن، تیغبرده‌ها و آزادی اجماعچند گیره روی بندبرده، بنده، بندمرده، زنده، مردزن، زندان، برهوتتکرار زم به حروفبگذار بزند مرداشهد ان لا هبلپا بکوب که بیایدپا بکوب که بباردجنوب و انحنای حروفشحشراتش، سکرش، مخمر وخرمابگذاربزند مرد.  از مجموعه شعر پرهیب برچسب‌ها: آنژیلا عطایی, شعر آنژیلا عطایی, پرهیب, شعر آزاد, شعر امروز + نوشته شده در  چهارشنبه شانزدهم تیر ۱۴۰۰ساعت 16:45&nbsp توسط آنژیلا عطایی  |  دریا نام دیگر من بود...ادامه مطلب

جهان بی‌بال و پرنده‌ی منچهار قناری در دهان گربه‌های سیاهتمام شب، تمام روزتمام پیراهن سیاه بلندمناله می‌کنند.جهان بی‌بال و پرنده‌ی منمومو سیاه جنوبهر روز وزنه می‌زندبادام هندی می‌خوردو نقشه‌های صید دست و پا و سینه چهارده ساله در سر دارد.جهان منبال را خوردهپرها را نیمه شب در بالشارزانی زنان خیابان به رایگان رفته است.بال و پرنده مندر هفت اقیانوس جنوبیک بار در اهوازچند بار در تهرانهربار تیشه‌ها را کارنکرده از بیستون برمی‌گرداند.پرنده منماغ می‌کشد ولی مرده استماغ می‌کشدبه لاییدن می‌افتدصدای خرناس می‌دهدصدای سیاه سینکه وقت هزار دست بلندبه فکر نقطه‌های اضافی می‌افتد.چه کسی لیقه را در دوات انداخته است؟صدای چوبصدای خش خش برگ و بار بلوطصدای دست و پای کهوراز ابر و باد و دفتر من بگذرهمین که چند گربه و یک اسب و هزار شببه خانه نیایییعنی صدای تیشه نمی‌آیددرخت‌ها را می‌اندازند.منتشر شده در مجله فرهنگی جن‌زار، شهریور 1400برچسب‌ها: شعر آنژیلا عطایی, مجله فرهنگی جن‌زار, شعر معاصر دریا نام دیگر من بود...ادامه مطلب

در تشریح پریشان زنی بر تختگره از گره از گریبانم باز می‌کنم.من تشنه‌امو در تملک تخت یا طناباز سراب چاه در تکاپوی تنم خبری نیست.گناه از من است که سیب می‌چینم.گناه از من است که گندم‌زار در طاق پنجره می‌روید.گناه از من است که خواب دیده‌ام:گلو بر سنگ یا دهان بر تنوره گرگو از نزول آسمانی گوسفند بعد از من خبری نیست.منتشر شده در مجله فرهنگی جن‌زار، شهریور 1400برچسب‌ها: شعر آنژیلا عطایی, مجله فرهنگی جن‌زار, شعر معاصر, شعر آزاد, شعر امروز + نوشته شده در  یکشنبه چهارم مهر ۱۴۰۰ساعت 13:16&nbsp توسط آنژیلا عطایی  |  دریا نام دیگر من بود...ادامه مطلب

 ساعت هفت و چندعقربه بزرگ در قرنیهچیزی برای دیدن نیست.خون از جنون الفبا به چشم برنمی‌گردد.ساعت هفت و چند الفباعنکبوت، عقربه، عینجماعت پا و چشم و آلت نرولگرد چند چشم و فتنه و ابروراه می‌روند.روی صورتم دریا نام دیگر من بود...ادامه مطلب

بهانه‌ای برای پرداختن به ویراستاری در شعر«سه‌گانه خاورمیانه، جنگ عشق تنهایی» عنوان مجموعه شعر گروس عبدالملکیان است که نشر چشمه در سال 1397 چاپ کرده است. مجموعه‌ای که به مدد اختیارات شاعری تصاویر را با دریا نام دیگر من بود...ادامه مطلب

منظومه‌ای درباره انواع مرگمنظومه مرگ در هوای آزاد» مجموعه شعر داوود بیات است که انتشارات افراز در سال 1396 منتشرکرده است. منظومه‌ای درباره انواع مرگ که انسان امروز برای هستی‌اش انتخاب کرده است و البته دریا نام دیگر من بود...ادامه مطلب

با کاهش مجموعه‌های شعر قابل تامل روبه‌رو هستیمشعر در چهل سال اخیر فراز و فرودهای فراوانی داشته است. مناسبات اجتماعی ـ سیاسی و وضعیت اقتصادی عوامل اصلی این تغییرات هستند. گاهی تغییرات ناگهانی این مناسب دریا نام دیگر من بود...ادامه مطلب